2022 NUMMER 6 - WWW.PROMZ.NL 47 MISSTANDEN OP DE WERKVLOER Oftewel: je moet afwegen welk middel je inzet om een bepaald doel te bereiken en of de zwaarte in verhouding staat tot de misstand. Hetzelfde geldt voor het plaatsen van een track & trace-systeem onder een auto. Ook dat is een zwaar middel dat alleen onder bepaalde voorwaarden mag worden ingezet. Uiteraard gaat daar een flinke afweging aan vooraf. Privacy is heel belangrijk. Daarom krijgt de opdrachtgever ook geen inzage in bevindingen die geen toevoeging zijn aan het doel van het onderzoek.” De confrontatie In haar zoektocht naar de waarheid achter de misstand biedt het vinden van feiten en omstandigheden Schmidt veel voldoening. “Het is fijn als ik feiten vind die ervoor zorgen dat de opdrachtgever geholpen is en de rotte appel kan worden aangepakt. Het mooie aan het onderzoeken van bedrijfsdiefstal is dat het heel goed feitelijk is te maken en dat ik vaak exact in kaart kan brengen wat er precies heeft plaatsgevonden. Doel is altijd waarheidsvinding en het komen tot een oplossing die werkt voor de opdrachtgever.” Met de afronding van het onderzoek staat er doorgaans een confrontatie met de betreffende werknemer op stapel. Het is Schmidt die deze aangaat en de medewerker met de verzamelde feiten confronteert. Als er een bekentenis is, kan er worden gezocht naar een oplossing. Dat is ook het moment waarop ze de leidinggevende erbij betrekt, vervolgt Schmidt. Hiermee is de kous nog niet af. Sterker nog: er breekt een heel nieuwe en moeilijke fase aan. De hamvraag daarin is wat de opdrachtgever met de betreffende medewerker wil. Alles laten terugbetalen en nog een kans geven? Ontslag op staande voet? Een aangifte bij de politie? Schmidt bespreekt vooraf de mogelijke scenario’s. Hierbij komt het volgens haar overigens bijna nooit voor dat iemand toch weer terugkeert op de werkvloer. Emotie Dat de relatie na fraude of andere misstanden bekoeld is, is natuurlijk ook niet zo gek. Belazerd worden door een werknemer is een klap in het gezicht. Bij kleinere bedrijven heerst er vaak een grote mate van verbondenheid en betrokkenheid en komt de vertrouwensbreuk nog harder aan. Schmidt zag het in de afgelopen jaren bij verschillende ondernemers. “Bij de man bijvoorbeeld die – zoals achteraf bleek – werd bestolen door een verslaafd personeelslid. De medewerker in kwestie zorgde daarnaast ook voor andere problemen. Het was een nare situatie, en toch probeerde de werkgever de man tot op het laatst nog te helpen. Een andere bedrijfseigenaar die we hebben begeleid zat vlak voor zijn pensioen toen hij merkte dat er steeds goederen uit het magazijn verdwenen. Er werd niet ingebroken, dus moest het een interne diefstal zijn. Op zijn verzoek startte ik een onderzoek en kwam ik tot een schokkende ontdekking. De stelende werknemerwas niemandminder dan zijn eigen zoon. Die werkte niet alleen in het bedrijf, maar moest ook zijn vader opvolgen. We zien vaak schrijnende en onverwachte gevallen.” Risico’s Schmidt pleit voor preventie. Ze is van mening dat bedrijven een hoop ellende voor kunnen zijn als ze zich bewuster worden van de risico’s. Speciale trainingen maken ondernemers alerter op gevaren. “Ga eens na hoe je processen zijn ingericht en of je je telefoon bijvoorbeeld zomaar laat slingeren en hoe de computers worden afgesloten. Een risicoanalyse latenmaken is ook een optie. Hierbij komen factoren zoals de beveiliging aan de buitenkant (denk aan camerabeveiliging en toegangspassen), het twee-ogenprincipe en sleutelbeheer aan bod. Ook proberen we regelmatig in opdracht bij bedrijvenmet een ‘high risk’-notitie binnen te komen om vast te kunnen leggen hoe het met de beveiliging is gesteld.” Screenen Rebuss pleit daarnaast voor het screenen van medewerkers. Niet leuk maar wel noodzakelijk omdat het een hoop stress en kosten kan voorkomen, zo vindt Schmidt. “Zeker bij grotere ondernemingen is screening eigenlijk een must. Door medewerkers aan de voorkant goed te screenen daalt het aantal slachtoffers als gevolg van intimidatie, bedreiging en misbruik. Ik heb veel integriteitskwesties onderzocht en begeleid nu ook gedupeerden als extern vertrouwenspersoon. Het is een rol die steeds belangrijker wordt binnen organisaties.” Last but not least tipt Schmidt ondernemers om vooral niet zelf op onderzoek uit te gaan. Een misstand wordt volgens haar regelmatig besproken binnen teams omde dader de kans te geven zich te melden. Het gevolg is meestal dat het incident rondgaat als een lopend vuurtje. En dat de dader alle kans heeft om zijn of haar sporen te wissen. Betrek dus alleen de noodzakelijk betrokkenen. “Een ander nadeel van zelf een onderzoek starten is dat de feiten uit de opdrachtgever komen. Hiermee loop je het risico dat deze worden afgewezen in verband met een gebrek aan objectiviteit. Kortom: laat het over aan de professionals.”
RkJQdWJsaXNoZXIy NDcxNDY5